Rijden op waterstof: de kip en het ei zijn er, nu de groei nog

Het ‘kip-en-ei-probleem’ is een terugkerend discussiepunt als het gaat om het rijden op waterstof. Dat blijkt vandaag weer op het evenement BMW i Vision Hydrogen bij het eerste waterstoftankstation van de start-up Fountain Fuel in Amersfoort. Dr. Juergen Guldner, programmamanager waterstof bij BMW Group, en Stephan Bredewold, mede-oprichter van Fountain Fuel, zijn beiden aan het woord. Waar het uiteindelijk op neerkomt is dat er tankstations moeten komen voordat de auto’s gebouwd gaan worden, maar die auto’s wel spoedig moeten gaan rijden om de tankstations op termijn draaiende te houden. Er lijkt echter schot in de zaak te zitten, want het kabinet trekt 178 miljoen euro uit om waterstofmobiliteit te stimuleren.

De waterstofstrategie van BMW

Voor BMW gaat waterstof in ieder geval een belangrijke rol spelen in de toekomst. Op het evenement laat het merk een duidelijke visie zien waarbinnen geen plek meer is voor de verbrandingsmotor. In synthetische brandstoffen, oftewel e-fuels, zien de Duitsers geen heil. Batterij-elektrische auto’s en auto’s met een brandstofcel gaan in de toekomst dus de dienst uitmaken binnen het aanbod van BMW.

Maar hoe gaat de onderlinge verdeling tussen de twee aandrijfsoorten er dan uitzien binnen BMW? Het merk zegt dat auto’s op waterstof, FCEV’s, voorzien in de behoefte van consumenten die bijvoorbeeld geen toegang hebben tot (snel)laadinfrastructuur, vaak lange afstanden rijden of op regelmatige basis een zware aanhanger of trailer moeten trekken. BMW ziet waterstof daarom als geschikte optie voor grote personenauto’s, zoals de X5. Daarbij mikt het merk specifiek op klanten die nu in een dikke diesel rijden en een batterij-elektrische auto vanwege hun gebruikspatroon niet zien zitten.

Uiteindelijk gaat het ontwikkelingsverloop van BMW’s op waterstof er hetzelfde uit zien als bij de elektrische auto’s. Momenteel zit het merk nog in de pilotfase met de technologie, maar vanaf 2025 gaat BMW meerdere modellen op waterstof aanbieden. Uiteindelijk verwacht BMW namelijk dat waterstof kostenefficiënt gaat zijn als het geproduceerd gaat worden op plekken waar een overvloed aan duurzame energie is. In economisch opzicht wegen de lage elektriciteitsprijzen aldaar dan op tegen de energieverliezen bij de productie van waterstof en de transportkosten ervan.

Op die manier moet het tanken van waterstof op termijn goedkoper gaan worden dan het tanken van benzine of diesel. Nu is dat nog niet het geval, want de kiloprijs van waterstof schommelt tussen de 18 en 30 euro. Voor een volle tank waterstof ben je in het geval van de iX5 Hydrogen circa 110 tot 180 euro kwijt. Daarmee kun je dan 500 kilometer rijden. Oftewel: het is nog niet echt heel voordelig.

BMW iX5 Hydrogen: alternatief voor de dikke diesel?

BMW geeft met de duidelijke doelstellingen op het gebied van waterstoftechnologie duidelijk aan niet op één paard te willen wedden. Naast de voordelen van waterstof als energiedrager biedt het bouwen van auto’s met een brandstofcel nog andere voordelen ten opzichte van batterij-elektrische auto’s. Daarbij gaat het vooral om de veel lagere hoeveelheid zeldzame aardmaterialen die nodig is voor de productie van een waterstofauto. Ook weegt een waterstofauto minder dan een batterij-elektrische auto, ten opzichte van de BMW iX weegt de iX5 Hydrogen een dikke 100 kilogram minder.

Collega Bart reed eerder al met de BMW iX5 Hydrogen. Bovengetekende kon in Amersfoort ook nog even kort proeven aan de waterstof-SUV en kan alleen maar beamen wat Bart eerder al zei: de iX5 Hydrogen voelt al ‘af’. Met het maximale vermogen van 401 pk en 720 Nm koppel voelt het echt alsof je in een X5 M50d rijdt, maar dan zonder het motorgeluid. Het resultaat is een zeer verfijnde, stille en vlotte rijervaring. Bart geeft je nog even een rondleiding:

Fountain Fuel: ambitieuze doelstellingen

Goed, de auto is er dus, maar hoe zit dat met de tankinfrastructuur? Dr. Guldner doet een duidelijke oproep naar beleidsmakers en tankondernemers: bouw die tankstations zodat wij de auto’s kunnen gaan bouwen. Qua tankinfrastructuur voor waterstof verwacht BMW dat er in 2030 in iedere grote Europese stad minstens één waterstoftankstation te vinden is en de maximale afstand tussen twee tankstations maximaal 200 kilometer bedraagt. In totaal komt dat neer op meer dan 600 tankstations door heel Europa.

Op dit moment kun je in Nederland op 37 plekken waterstof tanken, maar als het aan de start-up Fountain Fuel ligt is dat over twee jaar al mogelijk op veel meer plaatsen. Het bedrijf wil in 2025 elf operationele waterstoftankstations hebben in Nederland. In Amersfoort staat hun eerste tankstation, dat vooral opvalt door de enorme houten constructie waaronder de tankpunten staan. Het tankstation staat op een gunstige locatie, vlakbij knooppunt Hoevelaken. Overigens staan er ook snelladers voor elektrische auto’s op het terrein, dus beide technologieën worden bediend.

Stephan Bredewold, de oprichter van Fountain Fuel, is er stellig van overtuigd dat de waterstofauto het in de toekomst gaat redden. Hij drukt BMW en andere autofabrikanten op het hart om snel te beginnen met de productie van auto’s, zodat de tankinfrastructuur sneller ontwikkeld kan worden. Daar komen de kip en het ei weer om de hoek kijken: de investeringen in de tankinfrastructuur kunnen alleen worden terugverdiend als er ook voldoende auto’s zijn die er gebruik van gaan maken. Ook denkt hij dat Fountain Fuel wegens de ligging en de opzet van de tankstations op termijn bestaansrecht blijft hebben naast de grote oliemaatschappijen, die ook met waterstof bezig zijn.

Rijden op waterstof binnenkort eenvoudiger?

Na de bijeenkomst van BMW en Fountain Fuel staat één ding als een paal boven water: het rijden op waterstof ontstijgt langzaam maar zeker de kinderschoenen. Er komen steeds meer tankpunten en naast Toyota en Hyundai heeft ook BMW een duidelijke visie op de toekomst van waterstoftechnologie. Dat maakt dat het voor ondernemers en beleidsmakers steeds interessanter wordt om waterstof te omarmen en ervoor te zorgen dat de infrastructuur verder wordt uitgebreid. Dat gaat ook gebeuren, want het kabinet trekt 178 miljoen euro uit om waterstofmobiliteit in brede zin te stimuleren. De technologie is er, nu de groei nog.