Hoe deze Nederlander het leven van duizenden automobilisten redde

Onbekende namen

Jaap Haartsen, Victor Hayes en Lou Ottens. Het zijn namen die de meeste Nederlanders helemaal niets zegt. Raar eigenlijk, want bijna de hele wereld maakt dagelijks gebruik van hun uitvindingen. Haartsen bedacht in 1994 Bluetooth, Hayes ontwikkelde WiFi en Ottens is de uitvinder van het cassettebandje en had een zeer belangrijke rol in de ontwikkeling van de CD. Dat de gemiddelde Nederlander de naam Maus Gatsonides, de uitvinder van de flitspaal, niets zegt kunnen we mee leven. Al won deze Nederlander in 1953 wel mooi de Rally van Monte Carlo, dus eigenlijk is óók hij een volksheld.

Anton van Zanten

Anton van Zanten is ook geen bekende Nederlander geworden. Hij heeft niet eens een eigen Wiki-pagina. Vreemd, want volgens de Duitse multinational Bosch, de grootste toeleverancier ter wereld van de automobielindustrie, heeft het werk van Anton van Zanten alleen al in Europa 260.000 ongelukken voorkomen en duizenden levens gered. Volgens de Amerikaanse National Highway Traffic Safety Administration, voorkomt zijn uitvinding zelfs een derde van wat anders dodelijke verkeersongelukken zouden zijn.

ESP

Van Zanten is namelijk de uitvinder van het ESP-rijveiligheidssysteem. Het systeem staat ook wel bekend als de ‘elektronische beschermengel. De uitvinding wordt samen met de veiligheidsgordel en airbag gezien als de belangrijkste bijdrage aan verkeersveiligheid.

Hoe werkt ESP?

ESP werkt met sensoren en een microprocessor. Het systeem vergelijkt hiermee de richting die de bestuurder de auto op wil sturen en de daadwerkelijke beweegrichting van de auto. Het systeem grijpt in wanneer deze twee niet overeenkomen. Kortom: als je begint te glijden en de controle over de auto verliest. Het systeem laat in dat geval afzonderlijke wielen snelheid verminderen – door er minder vermogen naar te sturen of door een korte remingreep – waardoor de auto weer in een rechte lijn komt. In dit artikel vertellen we je meer over het ESP-systeem, dat soms ook ESC, VDC (Vehicle Dynamic Control), VSA (Vehicle Stability Assist) en DSC (Dynamic Stability Control) wordt genoemd.

Bosch

Van Zanten studeerde in de jaren zeventig aan de TU Eindhoven als werktuigbouwkunde en ging in Amerika verder studeren. Daar haalde hij aan Cornell University zijn doctoraat. Vervolgens ging hij aan de slag voor het Duitse bedrijf Bosch, waar hij zich met het ABS-systeem bezighield. De techniek achter dit systeem maakte het ESP-systeem vervolgens mogelijk.

Mercedes-Benz

De naam van het systeem heeft van Zanten niet verzonnen. Mercedes-Benz was onder de indruk van het systeem en was de eerste die het op de markt bracht, onder de naam Elektronisches Stabilitätsprogram. In 1997 werd het systeem in één klap beroemd toen de Mercedes-Benz A-Klasse tijdens een elandtest over de kop sloeg. Alle 130.000 geproduceerde voertuigen werden teruggeroepen en kregen in de fabriek het ESP-systeem. Hiermee was het probleem in een keer opgelost. In 1999 zat ESP standaard op alle modellen van Mercedes-Benz. Sinds 2014 is het systeem in de Europese Unie verplicht in alle nieuw personenauto’s en lichte bedrijfswagens.

Niet rijk

Hoewel er jaarlijks zo’n 30 tot 40 miljard euro omgaat in de wereld van ESP-technologie – bijna iedere nieuwe auto heeft het systeem – is Anton van Zanten niet rijk geworden van zijn uitvinding. Het patent verkocht hij aan zijn werkgever voor een schappelijk bedrag, niet wetende dat het zo waardevol zou worden. Anton kan er gelukkig prima mee leven, want hij weet dat zijn uitvinding dagelijks mensenlevens redt. In 2016 kreeg hij voor zijn werk een Lifetime Achievement-prijs van het Europees Octrooi Bureau. In de video hieronder zie je het ESP-systeem in actie:

Headerfoto: European Patent Office (EPO)