Achtergrond Autonieuws Tech

Wat is steer-by-wire?

Bij traditionele stuursystemen zijn het stuurwiel en de voorwielen mechanisch met elkaar verbonden via een stuurkolom. Bij steer-by-wire ontbreekt deze fysieke koppeling en verloopt de besturing volledig elektronisch. Wanneer de bestuurder het stuur beweegt, registreren sensoren dit en sturen ze signalen naar een elektronische regeleenheid. Deze berekent vervolgens hoe ver de wielen moeten draaien en stuurt actuatoren aan om dit uit te voeren. Dit systeem is vergelijkbaar met ‘fly-by-wire’-technologie in de luchtvaart, waar de stuurinvoer van de piloot ook elektronisch wordt doorgegeven. ​

Hoe werkt steer-by-wire precies?

In plaats van een vaste mechanische overbrenging, bepaalt software hoe direct de besturing reageert. De centrale computer analyseert niet alleen de stuurbeweging, maar houdt ook rekening met factoren zoals snelheid en rijomstandigheden. Bij lage snelheden, zoals tijdens parkeren of in bochten, draaien de wielen sterker bij een kleine stuurbeweging, zodat minder stuurinput nodig is. Op de snelweg gebeurt juist het tegenovergestelde: de besturing wordt minder direct, wat zorgt voor meer stabiliteit en een koersvaste wegligging.

Omdat er bij steer-by-wire geen fysieke verbinding tussen het stuur en de wielen is, ontbreekt de natuurlijke feedback van het wegdek. Om dit te compenseren, kan het systeem haptische feedback geven via het stuur. Dit betekent dat trillingen en tegendruk worden gesimuleerd, zodat de bestuurder alsnog het gevoel heeft van grip en weerstand, vergelijkbaar met een traditioneel stuursysteem.

Wat gebeurt er bij een storing?

Een belangrijke vraag is wat er gebeurt bij een storing van het steer-by-wire-systeem. Heb je dan nog wel de controle over de auto, als er geen directe verbinding tussen stuur en wielen is? Moderne steer-by-wire-systemen zijn gelukkig ontworpen met meerdere zogenoemde redundante lagen. Dat zijn extra systemen die als back-up klaarstaan als er iets misgaat. Valt een onderdeel uit, dan neemt een reservecomponent automatisch de functie over. In sommige auto’s met steer-by-wire is zelfs nog een mechanische (nood)verbinding aanwezig die wordt ingeschakeld bij een storing. Andere modellen vertrouwen volledig op elektronische alternatieven. Zulke veiligheidssystemen zijn verplicht om aan de strenge regels voor voertuigbesturing te voldoen.

Voor- en nadelen van steer-by-wire

Een steer-by-wire-systeem biedt meer ontwerpvrijheid. Zonder een vaste stuurstang kunnen ontwerpers het interieur anders indelen en bijvoorbeeld de zitpositie of dashboardvorm optimaliseren. Ook de rijervaring profiteert: de stuurrespons kan digitaal worden aangepast aan de omstandigheden of de voorkeur van de bestuurder. Denk aan een directere besturing in bochten of juist rustiger gedrag op de snelweg. Een mogelijk extra voordeel van steer-by-wire is gewichtsbesparing. Doordat de traditionele stuurkolom vervalt, kan het voertuig lichter worden. In de praktijk wordt dit voordeel wel deels tenietgedaan door de extra componenten die nodig zijn voor veiligheid en back-upsystemen. Toch kan het onder de streep nog steeds schelen, vooral in combinatie met ruimtebesparing in het interieur.

Tegenover de voordelen staan ook duidelijke nadelen. Steer-by-wire maakt de auto technisch complexer doordat de besturing volledig afhankelijk is van sensoren, software en actuatoren. Vanwege de back-up-systemen voor de veiligheid wordt de auto als het ware van twee stuurinrichtingen voorzien in plaats van één. Die complexiteit kan zorgen voor hogere ontwikkelings- en onderhoudskosten. Daarnaast is het systeem storingsgevoeliger dan een traditionele mechanische stuurinrichting. Elektronische componenten kunnen immers ook falen, bijvoorbeeld door vocht of een defecte sensor. Tot slot brengt de technologie extra kosten met zich mee. Het ontwikkelen en integreren van een betrouwbaar steer-by-wire-systeem is duurder dan een conventionele oplossing, wat uiteindelijk kan leiden tot een hogere verkoopprijs.

Welke auto’s hebben al steer-by-wire?

Steer-by-wire is nog een relatief nieuwe technologie, maar inmiddels zijn er al enkele productiemodellen op de markt die ermee zijn uitgerust. De Infiniti Q50 was al in 2013 een van de eerste auto’s met een steer-by-wire-systeem, gecombineerd met een mechanische noodverbinding voor het geval het systeem zou uitvallen. De eerstvolgende ‘auto’ met steer-by-wire verscheen pas in 2024, in de vorm van de futuristische Tesla Cybertruck. De Cybertruck maakt gebruik van volledig elektronische besturing, zonder enige mechanische koppeling. Sinds modeljaar 2025 is ook de Lexus RZ 450e leverbaar met steer-by-wire. Hetzelfde geldt voor de technisch nauw verwante Toyota bZ4X. Bij beide auto’s is het systeem optioneel leverbaar.

Conclusie

Steer-by-wire verandert fundamenteel hoe auto’s worden bestuurd. De technologie staat nog aan het begin van haar ontwikkeling, maar de eerste auto’s met dit systeem laten al zien wat er mogelijk is. Meer vrijheid in het ontwerp, een beter op de situatie aanpasbare besturing en mogelijk minder gewicht zijn duidelijke pluspunten. Tegelijkertijd brengt het systeem ook uitdagingen met zich mee. Het is complex, duurder om te ontwikkelen en storingsgevoeliger dan een traditionele stuurinrichting. Daarnaast vinden sommige bestuurders het een onprettig idee dat het stuur niet meer (altijd) fysiek verbonden is met de wielen – een psychologische drempel die fabrikanten ook moeten overwinnen.