Het echte verhaal over de voorgestelde wet ‘End-of-life vehicles’

Op dit moment is een voorstel voor de wet ‘End-of-life vehicles’, formeel EU-wet 2023/0284, voorgelegd aan het EU-council. Dat is nog één stap voordat het Europese parlement over de wet gaat stemmen. De wet zou al in 2025 moeten ingaan. Over dit wetsvoorstel doen de nodige geruchten en misverstanden de ronde. Van een verbod op het repareren van brandstofauto’s tot sloopverplichtingen bij een defect aan bijvoorbeeld de remmen. In dit artikel zetten we op een rij wat het wetsvoorstel écht inhoudt.

Goed nieuws voor alle autobezitters

Om maar met de deur in huis te vallen: als de wet erdoor komt, is dat juist goed nieuws voor autobezitters. Voor de bezitters van alle auto’s. Voor iedereen die na 2025 een nieuwe (al dan niet elektrische) auto zou kopen, maar óók voor de bezitters van oudere brandstofauto’s.

Verplichtingen voor autofabrikanten

De wet brengt vooral een aantal verplichtingen voor autofabrikanten met zich mee. Een deel van deze verplichtingen gelden in Nederland nu ook al. Bijvoorbeeld dat fabrikanten contracten moeten afsluiten met autorecyclingsbedrijven, of dat autofabrikanten moeten kunnen aantonen dat hun auto’s aan het einde van hun levensduur daadwerkelijk voor een hoog percentage worden gerecycled.

Trend doorbroken

Een aantal nieuwe verplichtingen hebben vooral betrekking op nieuw te produceren auto’s. Zo moeten fabrikanten gerecyclede materialen toepassen, waarbij vooral nieuw is dat die materialen ook van gerecyclede auto’s afkomstig moeten zijn. Belangrijker voor de consument is dat dit ook betekent dat alle onderdelen demontabel moeten zijn, om ze te kunnen recyclen. De trend van kleine onderdelen die niet afzonderlijk te vervangen zijn, wordt zo doorbroken.

Goede onderdelen moeten bewaard blijven

Ook moet de autofabrikant ervoor zorgen dat de nog bruikbare onderdelen van een afgedankte auto worden ‘gered’ voor hergebruik in een andere auto. Is er echt een overschot aan het specifieke onderdeel, dan mag een goed onderdeel alsnog worden gerecycled. Aanvullend geldt bij hergebruik van elektronische onderdelen dat eventuele klantgegevens verwijderd moeten worden – wel zo fijn.

Het discussiepunt

De misverstanden en geruchten gaan vooral om het laatste punt van het wetsvoorstel: sloopauto’s of restanten daarvan mogen de EU niet meer verlaten. Dit om zowel reparatiedelen als grondstoffen binnen de EU te houden, mede om dumping in armere landen te voorkomen. Helder. De vraag is echter: wat is een sloopauto? In Nederland is dat makkelijk. Als een auto naar de sloop gaat, wordt het kenteken afgemeld en de auto geregistreerd als sloopauto. Wat dat betreft betekent dit punt van de nieuwe wet niets nieuws: het is nu al vrijwel onmogelijk om in Nederland een officiële sloopauto weer op kenteken te krijgen.

Wat is een ‘sloopauto’?

In het buitenland is er niet altijd een definitie van een ‘sloopauto’. Daarom geeft het wetsvoorstel een aantal criteria die erop kunnen duiden dat een auto een sloopauto is. Bijvoorbeeld een verlopen apk (of vergelijkbare buitenlandse keuring), een auto die economisch (of technisch) total loss is, een auto met een defect aan remmen of stuurinrichting, etc.

Géén sloopverplichting

Het sleutelwoord hierbij is kunnen. Dit zijn aanwijzingen dat het mogelijk om een sloopauto gaat. Die aanwijzingen worden gebruikt om bij export uit de EU te controleren of er een sloopauto wordt geëxporteerd. Ofwel een auto waarvan de onderdelen en grondstoffen in de EU moeten blijven. De nieuwe wet betekent dus absoluut niet dat jouw auto bij een verlopen apk of een probleem met de remmen gelijk gesloopt moet worden.

Voor de volledigheid: het blijft zelfs mogelijk om een ‘wrak’ buiten de EU te laten restaureren. Als je maar aannemelijk kunt maken dat de auto en zijn onderdelen weer terugkomen naar de EU. In dat geval is het namelijk geen export.

Samengevat: wat betekent de nieuwe recylingswet voor autobezitters?

Voor autobezitters betekent de voorgestelde wet ‘End-of-life vehicles’, EU-wet 2023/0284, recyclingswet, of hoe je de wet ook wilt noemen vooral veel goed nieuws. Reparatie met gebruikte onderdelen wordt eenvoudiger en de beschikbaarheid van onderdelen zal beter zijn. Fabrikanten moeten daar immers voor zorgen en onderdelen zullen veel minder de EU verlaten.

Reparaties eenvoudiger en goedkoper

Fijn voor wie zijn oudere auto koestert, maar ook voor wie een nieuwe auto koopt. Nieuwe auto’s zullen uiteindelijk steeds beter te repareren zijn. Situaties zoals een kapotte oliedruksensor die vereist dat de hele versnellingsbak vervangen moet worden (helaas geen verzonnen voorbeeld), zullen minder voorkomen aangezien dat ook de recycling complexer maakt. De trend dat nieuwe auto’s steeds complexer worden en reparaties duurder, wordt door de nieuwe wet zo veel mogelijk gekeerd.

Alleen maar goed nieuws

Tenzij het je hobby is om sloopauto’s naar buiten de EU te exporteren, betekent de voorgestelde wet dus alleen maar goed nieuws voor bezitters van zowel nieuwe als oudere auto’s.

Voor de volledigheid: bij het opstellen van dit wetsvoorstel zijn bijvoorbeeld ook de Fédération Internationale des Véhicules Anciens (FIVA) en indirect ook de Federatie Historische Automobiel- en Motorfietsclubs (FEHAC) betrokken. Hun analyse en commentaar wordt bij het opstellen van de wet meegewogen.

Hopelijk hebben we met dit artikel alle misverstanden en geruchten rondom het wetsvoorstel uit de wereld geholpen. Het zou toch zonde zijn als een wet die goed is voor zowel het recyclingsproces als voor autoliefhebbers zou worden verworpen omdat diezelfde autoliefhebbers er massaal bezwaar tegen maken zonder de wet te begrijpen…

Dit artikel kwam mede tot stand met dank aan Marcel Romijn, consultant in de auto-industrie, die de wet voor ons haarfijn heeft doorgelezen en geanalyseerd.