Zagato: opeens sta je oog in oog met Italiaanse kunstwerken

Na een bezoek aan het Alfa Romeo Museum in Italië besloten we na afloop zonder doel verder te rijden. Twee kilometer verderop doemde een circuit op. Geen bekende naam als Monza of Imola, geen aangekondigd evenement. De nieuwsgierigheid won het van de verwachting. Niet geschoten is altijd mis, toch? Dus reden we met onze Lancia Ypsilon de poort door.

Stilte voor de Zagato-storm

Aanvankelijk leek er weinig te beleven. Een verlaten paddock, wat mensen in de verte, vooral veel beton en stilte. We draaiden alweer richting uitgang toen een witte schim langs de vangrail schoot in onze binnenspiegel. Het was een fractie van een seconde, nauwelijks te plaatsen. Toch maar even terug. Wat volgde, was een toevallige ontmoeting met enkele van de zeldzaamste auto’s uit Italië. Een exclusieve bijeenkomst van Zagato-modellen, die het circuit voor een middag tot hun domein hadden gemaakt.

De witte schim: Alfa Romeo TZ3 Stradale

In de verte horen we een V10 (!) vol gas het rechte stuk op komen. De auto die ons terug het terrein op trok, bleek een Alfa Romeo TZ3 Stradale te zijn. Een zeldzame verschijning, waarvan er slechts negen zijn gebouwd. Zagato’s ode aan de iconische TZ1 en TZ2 uit de jaren zestig, maar dan met een Amerikaanse ziel. Onderhuids is deze auto gebaseerd op een Dodge Viper ACR-X met 8,4-liter V10. Eerder deze dag zagen we de mooiste en meest elegante Alfa Romeo’s in het museum en verborgen parels tijdens een exclusief kijkje in de kelder. Maar deze TZ3 Stradale, die zagen we niet op deze plekken. Sterker nog, het was de eerste keer dat we deze auto in levenden lijve zagen.

Met een open mond stonden we langs de vangrail te kijken, onder de indruk van deze Italiaanse schoonheid én het geluid. Toen kwamen nog een paar andere auto’s de hoek om.

Zagato doet de dingen net even anders dan anders

Het Zagato-gezelschap maakt een pitstop om even de auto’s af te koelen. Een mooi moment om dichterbij te kijken. Welke kunstwerken staan hier voor onze neus? Met het woord kunstwerk is veel gezegd, want een model van Zagato is een creatie.

Zagato is geen autofabrikant in de traditionele zin. Het is een carrozzeria, een Italiaanse koetsenbouwer, opgericht in 1919 in Milaan. Wat ze doen, gaat verder dan simpelweg een bestaande auto aankleden. Zagato ontwerpt en bouwt volledig nieuwe carrosserieën, vaak op basis van bestaande onderstellen van merken als Alfa Romeo, Aston Martin, Porsche of Ferrari. Altijd met de hand, altijd in kleine aantallen, en altijd met een scherp oog voor elegantie, vorm en een lichtgewicht constructie. Het zijn geen auto’s met een extra spoiler of setje velgen, zoals menig tuner doet. Het zijn creaties die opnieuw tot stand komen, met respect voor het origineel, maar met een eigen ziel. Mooi wat die Italianen doen.

Quattro stagioni, vier verschillende smaken van Zagato

Eerst viel ons oog op een blauwgrijze GT met de flair van de jaren zestig, maar dan met een modern randje. Het bleek de IsoRivolta GTZ te zijn. Ook nog nooit in het echt gezien. Deze creatie is een ode aan het vergeten Italiaanse merk Iso Rivolta, gebouwd door Zagato op basis van een Corvette C7 Z06. Dus, een auto met 660 pk aan Amerikaanse V8-kracht, maar dan verpakt in een Italiaans maatkostuum.

De lijnen zijn haast artistiek. De motorkap is eindeloos lang, de achterkant rond als een beeldhouwwerk. Er zijn er maar negentien van gebouwd. Dit was er één van. Naast deze schoonheid staat de Alfa Romeo TZ3 Stradale, welke zoals beschreven ook onderhuids voorzien is van Amerikaanse techniek. Zagato bouwde negen exemplaren.

Ook zien we enige Britse invloeden. Een Aston Martin Vanquish Zagato Speedster. Een Vanquish Volante is al een prachtige GT. Tel daar de design-invloeden van Zagato bij op én een tweetal ‘speedsterhumps’ en je hebt echt iets unieks. Deze Speedster is slechts achtentwintig keer gebouwd. Met name de achterkant van deze ‘Italiaanse’ schoonheid spreekt boekdelen. De achterlichten zijn kunstwerkjes op zich.

De zwarte auto achteraan is opvallend ouder dan zijn drie moderne metgezellen. Een Porsche, afgaande op de grote lijnen en het logo. De vorm klopt echter niet met wat we kennen van een 911 of 356. Maar dan kijk je beter. Dit is de Porsche 356 B Zagato Coupé, gebaseerd op een verloren ontwerp uit 1959. Er bestond enkel een schets van deze auto, een elegante tekening van een coupé gebaseerd op de Porsch 356 Carrera. Porsche heeft die auto echter nooit gebouwd. Daarop besloot Zagato het idee alsnog tot leven te wekken.

Altijd verder kijken dan je neus lang is

De dag begon met een geplande duik in de rijke historie van Alfa Romeo. Maar het was de spontane afslag naar het onbekende circuit die leidde tot een ontmoeting met deze bijzondere creaties op wielen. De vier Zagato-modellen die we onverwacht tegenkwamen, gaven deze dag een gouden randje.

En het mooiste? We hadden het bijna gemist. Als een schim in de binnenspiegel.