Nissan Qashqai en Sunderland: onlosmakelijk verbonden
Nissan in Sunderland: de historie in vogelvlucht
In de jaren ’80 lopen de Japanse Nissan-fabrieken tegen hun maximale capaciteit aan. Het merk moet op zoek naar een nieuwe productielocatie om de snel groeiende vraag op de Europese markt te bedienen. Tegelijkertijd heeft het noordoosten van Engeland te maken met grote werkloosheid. In de vorm van een voormalig RAF-vliegveld naast het stadje Sunderland, net ten zuiden van Newcastle upon Tyne, wordt bovendien een geografisch gunstige locatie gevonden. Een win-winsituatie.
In 1984 wordt Nissan Motor Manufacturing (UK) Ltd opgericht, in het kort ook wel NMUK genoemd. In 1986 begint de autoproductie in een bescheiden fabriekshal. Het gaat dan nog wel om het spuiten en afbouwen van zogenaamde knock-down-kits van de Nissan Bluebird. Grofweg werden kale carrosserieën en onderdelen aangeleverd en de fabriek bouwt daar een complete auto van. Er wordt echter al snel opgeschaald en in 1990 is de dan gloednieuwe Nissan Primera het eerste model dat volledig lokaal wordt geproduceerd. In 1992 wordt nog eens opgeschaald: de fabriek kan voortaan twee modellen tegelijk produceren en de eveneens gloednieuwe Micra komt erbij. Sinds 1999 kunnen er drie verschillende modellen tegelijk worden geproduceerd.
Nissan Qashqai zorgt voor doorbraak en redding
De echte doorbraak komt in 2006, met de eerste Nissan Qashqai. De auto is direct een daverend succes en de fabriek is genoodzaakt een nachtshift in te stellen. Hoewel de fabriek moest afschalen tijdens de financiële crisis van 2008, sleepte het succes van de Qashqai ze erdoorheen. Anno 2024 is NMUK in Sunderland een van de meest efficiënte autofabrieken ter wereld en wordt er naast de Qashqai ook de Juke geproduceerd. De productie van de LEAF ligt even stil, in voorbereiding op de nieuwe modelgeneratie.
Nissan verzamelde voor ons ook wat leuke statistieken om het succes van de Qashqai mee aan te geven. Wist je bijvoorbeeld dat één op de vijf auto’s die sinds de introductie van de Qashqai in het Verenigd Koninkrijk zijn geproduceerd een Qashqai is? De fabriek heeft inmiddels al meer dan 4 miljoen Qashqai’s geproduceerd. De belangrijkste afzetmarkt (20% van de productie) is het Verenigd Konkrijk zelf. Nog een leuke statistiek: als je de aantal afzet tegen de oppervlakte van het land, ben je nooit meer dan 500 meter van een Qashqai verwijderd!
Nissan Qashqai is eigenlijk Engels
Wist je trouwens dat de Nissan Qashqai eigenlijk een Engelse auto is? Alle modelgeneraties werden ontwikkeld door Nissan Motor Great Britain en het Nissan Technical Centre Europe en ontworpen door het Nissan Design Europe (alle drie gevestigd op hooguit 80 km van Londen). De productie vindt dus plaats in Sunderland, in het noordwesten van Engeland.
AutoRAI.nl gaat solliciteren
Ons fabrieksbezoek begint met een sollicitatie. Dat wil zeggen: Nissan laat ons de test uitvoeren voor werknemers aan de productielijn. Er is een werkomgeving gesimuleerd met een ‘motorruimte’, een ‘interieur’ en een ‘onderzijde’. Tussen aanhalingstekens, want het gaat slechts om stellages. Ze bootsen de werkomgeving echter goed na. Er zijn vijf opdrachten: boutjes monteren (boutje, ringetje, ringetje, kleiner ringetje, moertje, vastdraaien, volgende), een rij stekkers vastklikken, kunststof doppen in een schutbord duwen, een aantal uitlaatrubbers monteren en enkele boordcomputers monteren (houder, module, nog een houder, boutje, boutje, plaatsen, boutje, boutje, volgende).
Op zichzelf simpele taken, maar het moet meerdere keren achter elkaar uitgevoerd en we hebben er in totaal maar iets meer dan tien minuten voor. We zijn voor de test geslaagd, net aan. Dat betekent nog niet dat we zomaar kunnen meedraaien aan de productielijn. Slagen voor deze test betekent slechts dat je er voldoende aanleg voor hebt. Een echte sollicitant zou nog verdere training ondergaan.
‘Ouderwets’ handwerk
Het productieproces van een auto is in grote lijnen voor ieder merk en model hetzelfde. Toch hebben merken soms hun eigen bijzonderheden, bijvoorbeeld omdat ze iets net even anders aanpakken dan de concurrentie. Een bijzonderheid van de Nissan-fabriek in Sunderland is bijvoorbeeld dat ze tegenwoordig vrijwel alles lokaal produceren. Grondstoffen zo’n beetje het enige dat de fabriek aangeleverd krijgt. Ook de batterijen worden lokaal geproduceerd.
Dat brengt ons bij het volgende: hoewel een groot deel van het productieproces is geautomatiseerd, komt juist bij de batterijen nog relatief veel handwerk kijken. Er komt een soort autonoom rijdende werktafel voorrijden, met daarop een deels gemonteerd batterijpakket en enkele nog te monteren onderdelen. Een beeldscherm op de werkplek laat precies zien welk onderdeel waar moet en zelfs in welke volgorde de monteur alle individuele schroeven moet aandraaien. Wil je de verkeerde schroef aandraaien, dan weigert de elektrische schroevendraaier gewoon dienst.
Kortom, als monteur hoef je bij de assemblage eigenlijk niet meer na te denken, je volgt gewoon de instructies op het scherm. Dat roept de vraag op waarom dit montageproces nog ‘handwerk’ is. De simpele versie van het antwoord: de handelingen zijn nog iets te complex voor robots, maar over vijf à tien jaar zou deze afdeling zomaar volledig geautomatiseerd kunnen zijn.
Ook op andere plaatsen in de fabriek vinden we nog handwerk. Zo zijn het echte medewerkers die controleren of de robots de carrosserieën goed in elkaar hebben gezet. Later in het productieproces in de spuiterij: heeft iemand een dak in contrasterende kleur besteld, dan wordt de rest van de carrosserie met de hand afgeplakt (een werkje dat te nauwkeurig is voor robots) en het dak nog eens gespoten.
Alles door elkaar
Ook opvallend in de spuiterij is dat alle kleuren gewoon ‘door elkaar’ worden gespoten. Een rode Qashqai volgt na een grijze, een blauwe, een zwarte, een witte, etc. De spuitrobots zijn zo geavanceerd dat ze binnen een paar seconden kunnen wisselen van kleur, zonder dat kleurresten in elkaar overlopen. Ook in de spuitcabines ‘besmetten’ de auto’s elkaar niet. De auto’s zijn statisch geladen zodat de lak beter hecht en een afzuigsysteem neemt de overige nevel weg. De afgevangen verf wordt trouwens niet weggegooid, maar opgevangen en hergebruikt voor doeleinden waarvoor een mindere kwaliteit verf voldoende is. Als basis voor wegbelijning en andere buitenverf, bijvoorbeeld.
Dat alles op geordende wijze door elkaar loopt is een terugkerend thema in de fabriek. In een andere assemblagehal zien we Nissans Qashqai en Juke op dezelfde productielijn, in uiteenlopende uitvoering. Van instapper tot topmodel: alles gaat in ogenschijnlijk willekeurige volgorde. Toch weet het ‘brein’ achter de assemblagelijn ervoor te zorgen dat de juiste bumpers, dashboard, aandrijflijnen, etc. bij de juiste carrosserieën terechtkomen.
Uitgebreide kwaliteitscontrole
Als de Nissans helemaal klaar zijn, worden ze uitgebreid getest. Dat is op zichzelf niets bijzonders, want elke fabrikant voert een kwaliteitscontrole uit. Wat wel opvallend is, is dat Nissan met ieder geproduceerd exemplaar een 1,6 km lange testbaan aflegt. Aan de hand van een steekproef worden sommige exemplaren zelfs aan een nog uitgebreidere testbaan onderworpen. Alles bij elkaar ondergaat iedere geproduceerde Qashqai zo’n 1.000 kwaliteitscontroles. Zo weten ze zeker dat iedere geproduceerde Nissan volledig werkt.
De komende jaren: (nog) meer elektrificatie, o.a. met nieuwe LEAF
Kijken we naar de toekomstplannen van Nissan, dan is daar uiteraard veel elektrificatie te vinden. Zo wil het merk voor financieel jaar 2026 maar liefst zestien geëlektrificeerde modellen introduceren (dat is inclusief hybride), tegenover veertien modellen met alleen een brandstofmotor. Zes van deze modellen komen naar Europa en daarbij gaat het uitsluitend om geëlektrificeerde modellen. Hier werkt Nissan er namelijk hard aan een volledig elektrisch merk te worden. Er is echter nog geen concreet jaar aan die doelstelling gekoppeld, mede omdat het afhangt aan de vraag vanuit de markt.
Iets concreter wordt het als we kijken naar enkele recent gepresenteerde conceptcars. Zo geeft de Hyper Punk Concept een impressie van de nieuwe Nissan Juke en de Hyper Urban geeft een idee voor de volgende generatie Qashqai. Dat duurt dus nog wel even, want beide zijn pas net vernieuwd. Voor de korte termijn kunnen we wel een nieuwe, derde generatie Nissan LEAF verwachten. Daarover wil Nissan alleen kwijt dat het een auto in het C-segment blijft, maar hij wordt wel “iets meer crossover”. Verder dropt het merk wel de nodige hints dat de Nissan Chill-Out Concept uit 2021 zomaar een voorproefje van de nieuwe LEAF zou kunnen zijn.