Inkomensafhankelijke verkeersboetes, een goed idee voor Nederland?

Inkomensafhankelijke verkeersboetes

Uit onderzoek van Wegenvignetten.nl onder 1.250 mensen blijkt dat 38 procent voorstander is van inkomensafhankelijke verkeersboetes, terwijl 37 procent het idee juist afwijst. De rest (ongeveer een kwart) weet het nog niet zo goed. Daarmee is het kamp vóór het idee inmiddels de grootste groep.

Vooral mannen en inwoners van het oosten positief

Opvallend is dat vooral mannen uit het onderzoek enthousiast zijn: bijna de helft vindt het eerlijker om boetes af te stemmen op draagkracht. Onder vrouwen ligt dat percentage op een derde. Ook regionaal zijn er duidelijke verschillen. In Overijssel (46 procent) en Drenthe (45 procent) is de steun bovengemiddeld, terwijl Zeeland met 27 procent juist flink achterblijft. Leeftijd lijkt minder bepalend: zowel twintigers als zestigers behoren tot de grootste voorstanders.

Politiek houdt zich stil

Wie de verkiezingsprogramma’s erop naslaat, ziet dat slechts één partij het idee actief ondersteunt: Volt. In hun programma staat letterlijk dat boetes moeten worden uitgegeven op basis van draagkracht, zodat de straf “passend is voor ieder individu.” Andere partijen mijden het onderwerp.

Forum voor Democratie (FvD) en BVNL vinden juist dat de boetes in Nederland te hoog zijn en willen deze terugbrengen naar het Europees gemiddelde. De VVD gaat de andere kant op en pleit voor hogere straffen voor zogeheten verkeershufters. Partijen als PVV, D66, CDA en GroenLinks-PvdA noemen het onderwerp in hun programma’s helemaal niet.

Hoe doen ze dat in Zwitserland?

Het idee van inkomensafhankelijke boetes is niet nieuw. In Zwitserland en Finland bestaat het systeem al jaren. Daar bepaalt het inkomen de hoogte van de ‘dagboete’: wie veel verdient, betaalt meer. Het doel is dat de straf iedereen even hard raakt, ongeacht het inkomen.

Het systeem haalt regelmatig het nieuws vanwege de extreem hoge bedragen. Zo kreeg een Zwitserse automobilist afgelopen zomer bijna 100.000 euro boete omdat hij 27 km/h te hard reed. Het record stamt uit 2010, toen een Zweed in een Mercedes ruim 700.000 euro moest betalen.

Werkt het ook echt?

Onderzoek uit Finland laat zien dat zulke boetes op korte termijn leiden tot minder herhaalde snelheidsovertredingen. Na een jaar neemt dat effect vaak weer af. Toch menen voorstanders dat het principe eerlijker is: ook rijke bestuurders voelen de consequentie van hun gedrag. Tegenstanders vrezen juist dat de administratie omslachtig wordt en dat het systeem moeilijk uitvoerbaar is.

Lees ook: Verkeersboetes 2025 duurder: de tarieven op een rij